UÇUCU KÜL NEDİR?
Uçucu kül, Pulverize kömürün tek başına termik santralin kazanlarında yakılması sırasında baca gazlarındaki taneciklerin elektro filtrelerde tutulmasıyla oluşur.
Yakılan Kömürden aşağıda belirtilen üç farklı külün elde edilmesi mümkündür;
- Göreceli olarak iri taneli olup baca gazları ile taşınamayan ve kazan tabanına düşen “Taban Külü”
- Siklon tipi ocaklarda yakılan kömürün suda soğutularak uzaklaştırılması ile elde edilen “Ham Kül”
- Çok ince taneli olup baca gazları ile taşınan “Uçucu Kül”
Çevreyi olumsuz olarak etkileyecekleri için, uçucu küllerin santral bacasından çıkarak havaya karışmaları önlenir.Bu amaçla , küller mekanik ve elektrostatik yöntemle toplanarak santral çevresinde veya başka uygun yerlerde depolanır.Zamanla biriken küller geniş alanları kapsamaya başlar ve santral idaresi için problem olur.Bu gün Dünya’da ortaya çıkan uçucu kül miktarı yılda 600 milyon ton civarındadır. Türkiye’de halen Afşin-Elbistan, Çatalağzı, Kangal, Kemerköy, Orhaneli , Seyitömer, Soma, Tunçbilek, Yatağan ve Yeniköy, santralleri olmak üzere 11 termik santral faaliyet göstermektedir.Bu santrallerden yıllık uçucu kül üretimi ortalama 13 milyon ton kadar olmakta, ancak doğalgaz santrallerinin devreye girmesi ile yıldan yıla değişmektedir.Ülkenin enerji üretiminde dışa bağımlılığını azaltmanın bir yolu’da endüstrinin diğer kesimlerinde yararlanılamayan düşük kalorili linyit kömürlerini termik santrallerde kullanmaktan geçmektedir. Dolayısıyla yıllık uçucu kül miktarlarının gelecekte daha fazla artacağı tahmin edilmektedir.
UÇUCU KÜL KULLANIM ALANLARI
Çimento ve Betonda Katkı Maddesi Olarak uçucu Kül Uçucu külün katkı maddesi olarak çimento ve beton özelliklerine etkileri;katılan kül miktarı , külün ve çimentonun özellikleri, külün çimento yerine veya çimentoya ilaveten katılması gibi faktörlere bağlıdır.Ayrıca , kül katkısının katkısız karışımdaki kıvamı veya su ihtiyacını etkileyişi de dikkate alınmalıdır.Beton karışımının, agrega granülometrisinin yeniden düzenlenmesi ve kimyasal katkı kullanılması söz konusu olabilecektir. KAYNAK; TÇMB – Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği www.tcma.org.tr Türkiye’deki Uçucu küllerin Sınıflandırılması ve Özellikleri Yayın-TÇMB/AR-GE/Y03.03 Ağustos 2004 2.Baskı